چندی پیش تعدادی از روزنامه‌نگاران نشریه گاردین و شبکه بی‌بی‌سی در چالشی یک هفته‌ای شرکت کردند. در این چالش قرار بود مصرف پلاستیکشان را کاهش دهند. آن‌ها کار را با مشاهده میزان مصرف پلاستیکشان در یک هفته آغاز کردند و با مشورت کردن با تعدادی کارشناس محیط زیست و پیدا کردن راه‌حل‌های خلاقانه تلاش کردند تا از شر اینهمه پلاستیک‌های مزاحم خلاص شوند. نتیجه شگفت‌آور بود.
پلاستیک‌ها در مقایسه با عمر طولانی زمین، مدت زمان کوتاهی است که وارد زندگی ما شده‌اند. اما احتمالا از شنیدن این نکته تعجب می‌کنید که اولین قطعه پلاستیکی ساخته شده، هنوز هم جایی گوشه کره زمین، تجزیه نشده و به طبیعت بازنگشته است. تقریبا تمام چیزهایی که امروز استفاده می‌کنیم، از پلاستیک ساخته شده‌اند. مواد غذایی که می‌خریم در بسته‌بندی‌های پلاستیکی قرار دارند. شوینده‌ها در ظرف‌های پلاستیکی به فروش می‌رسند و همراه غذاهایی که سفارش می‌دهیم همیشه قاشق، چنگال، کارد و نی پلاستیکی وجود دارد.
حتما شما هم پیش خودتان فکر می‌کنید که رها شدن از اینهمه پلاستیک کار راحتی نیست. اما در این یادداشت به کمک تجربه‌ای که روزنامه‌نگاران داشتند، چند قدم ساده را معرفی کرده‌ایم که در کاهش میزان مصرف پلاستیک به ما کمک می‌کنند.
معضل غذا و پلاستیک
یکی از خدماتی که رستوران‌ها چندسالی است ارائه می‌کنند این است که همراه با هر سفارش غذا، قاشق، چنگال، کارد و نی پلاستیکی می‌فرستند که خود در بسته‌بندی‌های پلاستیکی قرار گرفته است. علاوه بر این، سس‌ها و ادویه‌های تک‌نفره مانند نمک، فلفل، آویشن و سماق نیز در بسته‌بندی‌های پلاستیکی کوچک قرار دارد.
اگر اندکی دقت کنیم متوجه می‌شویم که عموماً این محصولات پلاستیکی که همراه غذا به خانه‌های می‌آیند، استفاده چندانی ندارند. گاهی گوشه کابینت‌های آشپزخانه تنلبار می‌شوند و گاهی حتی ممکن است با همان بسته‌بندی اولیه راهی سطل زباله شوند.
مشکل این است که ما نمی‌توانیم غذا خوردن را از برنامه‌های زندگیمان حذف کنیم. اما می‌توانیم هنگام سفارش دادن غذا، چه به صورت تلفنی و چه به صورت آنلاین از رستوران بخواهیم که برایمان قاشق، چنگال و … را نفرستد.
آب معدنی و بطری‌های تمام نشدنی
آب نیز یکی دیگر از چیزهایی است که برای بقا و ادامه دادن زندگی به آن نیاز داریم و گزینه حذف اصلا برای این مورد کاربرد ندارد. اما چطور می‌توان مشکل بطری‌های آب معدنی در خانه و بیرون از خانه را حل کرد؟
خرید و همراه داشتن یک فلاسک یا قمقمه آب برای هنگامی که وقتمان را خارج از خانه صرف می‌کنیم، یک راهکار کاربردی است. اما برای زمانی که در خانه سپری می‌کنیم، چه می‌توان کرد؟ خرید یک دستگاه تصفیه آب می‌تواند راهبردی مناسب باشد. ممکن است هزینه اولیه خرید و نصب دستگاه شما را بترساند اما اگر هزینه‌ای را که برای خرید بطری‌های آب معدنی، صرف می‌کنید، حساب کنید، متوجه به صرفه بودن نصب دستگاه تصفیه آب خواهید شد.
پوشک و جایگزین‌های کم‌هزینه‌تر
یکی دیگر از محصولات پلاستیکی که میزان مصرف بالایی دارد، پوشک است. پوشک دست توانایی برای آلوده کردن زمین دارد و البته نمی‌توان از آن به خصوص برای نوزادان و خردسالان استفاده نکرد. چاره چیست؟
یکی از روش‌هایی که می‌توان جایگزین استفاده از پوشک کرد، خرید پوشک‌های قابل شستشو و چندبار مصرف است. با خرید این پوشک‌ها می‌توان هزینه‌های زندگی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. البته نکته مهم این است که تلاش کنیم تا با برداشتن گام‌های کوچک، در مسیر بهبود سبک زندگی قرار بگیریم. استفاده از پوشک‌های یکبار مصرف هم می‌تواند همچنان در برنامه ما باشد. اما مصرف آن محدود به زمان‌های خاصی مانند حضور در مهمانی و اوقاتی شود که امکان شستشوی پوشک کثیف را نداریم.
همراه داشتن ساک پارچه ای
حتما همه ما تجربه یکبار خرید کردن را داشته‌ایم. چه خرید لباس، کیف و کفش از یک مغازه باشد و چه خرید مواد خوراکی روزانه از سوپر مارکت‌ها. فروشندگان به نشانه احترام به خریدار معمولا هر خریدی را، حتی اگر یک قلم باشد، در کیسه پلاستیکی قرار می‌دهند. اما با همراه داشتن ساک پارچه ای می‌توان از گرفتن این کیسه‌های پلاستیکی جلوگیری کرد.
حتما چندسال پیش را هم به خاطر دارید که مردم برای خرید وسایل روزانه مورد نیازشان با زنبیل خودشان به خرید می‌رفتند و یا برای خرید نان، حتما پارچه یا ساک پارچه‌ای همراه می‌بردند. استفاده دوباره از ساک پارچه ای می‌تواند هم میزان زباله ما را کاهش دهد و هم آن خاطره دلنشین قدیمی را دوباره زنده کند.
خرید در ظرف خودمان
حتی اگر هربار که برای خرید می‌رویم، ساک پارچه ای همراهمان داشته باشیم، اما باز هم محصولات بسیاری در بسته‌بندی‌های پلاستیکی قرار دارند. چطور می‌توانیم از میزان مصرف این محصولات و نیز کاهش زباله کم کنیم؟
برای کاهش زباله پلاستیکی چند راهکار وجود دارد:
ما می‌توانیم به جای خرید از سوپرمارکت‌ها و خرید محصولات بسته‌بندی شده، از فروشگاه‌هایی خرید کنیم که مواد خوراکی را به صورت باز و فله‌ای می‌فروشند. همراه داشتن ظرف خودمان حین خرید نیز ما را از دریافت کیسه پلاستیکی خلاص می‌کند.
جدا کردن زباله ها و بازیافتی ها روش دیگری است که می‌توانیم به کار بندیم. بسیاری از محصولاتی که با بسته‌بندی‌های پلاستیکی وارد بازار می‌شوند، قابل بازیافت هستند. کافی است زمان کوتاهی بگذاریم و زباله‌های خشک و تر، پلاستیک‌ها، کاغذها و شیشه‌ها را از یکدیگر جدا کنیم. تحویل دادن زباله‌های قابل بازیافت به مراکز بازیافت، کمک بزرگی به زمین می‌کند و میزان زباله‌های دورریختنی ما را نیز کاهش می‌دهد.
کلام آخر
نباید فراموش کرد که هر کار ساده‌ای در این مسیر تاثیرگذار است. ما می‌توانیم جلوی تولید این حجم انبوه زباله را بگیریم اما برای انجام اینکار نیاز به زمان داریم. گام‌های کوچکی که برمی‌داریم، تاثیر بزرگی بر کل فرآیند کاهش زباله می‌گذارند و البته خبر خوب این است که کارهای کوچک ما، کم کم به عادت و سپس سبک زندگی تبدیل می‌شو